ĂN MẶN QUÁ ĐÀ LÀ MỐI NGUY CƠ TIỀM ẨN CHO TIM MẠCH VÀ SỨC KHOẺ

Thói quen ăn uống nhanh và tiện lợi đang dần trở nên phổ biến hiện nay. Các món ăn chứa nhiều muối như thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn và thậm chí cả những món ăn gia đình truyền thống, đều có thể trở thành một phần quen thuộc trong thực đơn hàng ngày của nhiều người. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều muối không chỉ ảnh hưởng đến khẩu vị mà còn gây ra những mối nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe, đặc biệt là hệ tim mạch.

Đằng sau vị mặn là gì?

Muối (Natri Clorua) là một khoáng chất cần thiết cho cơ thể, giúp duy trì cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể, là cầu nối truyền xung lực đến não, ảnh hưởng đến các hoạt động co giãn cơ và hỗ trợ chức năng của các cơ quan.

Tuy nhiên, việc tiêu thụ muối quá mức có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lượng muối khuyến nghị cho mỗi người trưởng thành là không quá 5 gam mỗi ngày (tương đương khoảng 1 thìa cà phê muối). Tuy nhiên, hầu hết chúng ta đều tiêu thụ nhiều hơn thế, đôi khi gấp đôi hoặc thậm chí gấp ba lần.

Ăn mặn ảnh hưởng thế nào đến cơ thể

1. Huyết áp cao

Một trong những tác hại rõ ràng nhất của việc ăn mặn là tăng huyết áp. Khi tiêu thụ quá nhiều muối, cơ thể giữ lại nước để pha loãng nồng độ natri trong máu, làm tăng khối lượng máu lưu thông và gây áp lực lên thành mạch máu.

Tình trạng này dẫn đến huyết áp cao, một yếu tố nguy cơ chính cho các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy tim.

2. Đột quỵ

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thường xuyên dùng đồ ăn mặn dẫn tới 62% các ca đột quỵ não.

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng nếu giảm 1 thìa cà phê muối ăn trong các bữa ăn mỗi ngày sẽ giúp làm giảm nguy cơ đột quỵ.

3. Tim mạch

Huyết áp cao không chỉ là một con số, nó là sự cảnh báo về tình trạng sức khỏe của trái tim và mạch máu.

Lượng muối lớn đưa vào cơ thể do thói quen tiêu thụ đồ ăn mặn sẽ khiến chúng ta phải uống nhiều nước, làm tăng khối lượng máu tuần hoàn khiến tim phải làm nhiều việc hơn. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến hiện tượng phì đại cơ tim, lây dài có thể gây ra suy tim, nhồi máu cơ tim và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Đối với trường hợp ở bệnh nhân bị suy tim, ngoài những biểu hiện lâm sàng như mệt mỏi, khó thở, ho, nhịp tim nhanh thì còn bị phù, xuất hiện tại các vị trí như cẳng chân, mu bàn chân, nặng hơn thì bị phù toàn thân do hệ tuần hoàn trong cơ thể bị ứ trệ, tích nước và muối.

Không chỉ vậy, ăn mặn còn có thể dẫn đến tình trạng xơ vữa động mạch – một hiện tượng mà các mảng bám (gồm chất béo, cholesterol, canxi và muối) tích tụ trong động mạch, làm hẹp lòng mạch và cản trở lưu thông máu. Đây là nguyên nhân hàng đầu của các cơn đau tim và đột quỵ.

4. Làm hại thận

Ngoài tim mạch, ăn quá nhiều muối còn gây hại cho thận – cơ quan chịu trách nhiệm lọc và loại bỏ natri dư thừa khỏi cơ thể. Cụ thể, ăn nhiều muối sẽ khiến cơ thể phải thu nạp nhiều nước, dẫn tới tuần hoàn máu đến cầu thận tăng, buộc thận phải làm việc nhiều hơn để lọc máu.

Khi thận phải làm việc quá sức để loại bỏ natri trong máu, nguy cơ mắc các bệnh thận mãn tính tăng cao như sỏi thận, thận nhiễm mỡ...

5. Gây bệnh dạ dày

Muối tương tác với vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) gây viêm loét dạ dày và tá tràng. Loại vi khuẩn này là nguyên nhân của 80 – 90% các trường hợp mắc viêm loét dạ dày, tá tràng.

Một nghiên cứu của Nhật Bản cho thấy những ai thường xuyên ăn đồ ăn mặn có nguy cơ ung thư dạ dày cao gấp 2 lần so với những người khác. Ngoài ra, lượng natri trong cơ thể cao cũng làm giảm hiệu quả điều trị ung thư dạ dày.

6. Làm yếu xương

Việc ăn quá nhiều muối có thể gây mất canxi từ xương trong khi canxi là yếu tố quan trọng cho xương khỏe mạnh. Khi xương bị mất canxi thì chúng sẽ trở nên yếu, dễ gãy hơn. Điều này làm tăng nguy cơ loãng xương.

Làm thế nào để kiểm soát lượng muối trong chế độ ăn?

- Tự nấu ăn tại nhà: Đây là cách tốt nhất để kiểm soát lượng muối trong bữa ăn. Hãy sử dụng các loại gia vị tự nhiên như tỏi, tiêu, chanh, hoặc các loại thảo mộc để tăng hương vị mà không cần dùng nhiều muối.

- Chọn cách chế biến món ăn: Chế biến món luộc, hấp thay vì món cần nhiều gia vị mặn trong quá trình chế biến như món kho, rim, rang,... để làm giảm lượng muối ăn vào hằng ngày từ các loại đồ ăn mặn.

- Hạn chế sử dụng nước chấm như nước mắm, xì dầu, bột canh, bột ngọt…: Đây là những gia vị có hàm lượng natri cao, nên sử dụng ở mức tối thiểu.

- Đọc nhãn thực phẩm: Khi mua thực phẩm chế biến sẵn, hãy chú ý đến hàm lượng natri trên nhãn sản phẩm. Chọn những sản phẩm có hàm lượng muối thấp hoặc không có muối.

- Tăng cường rau xanh và trái cây: Rau xanh và trái cây chứa nhiều kali, một khoáng chất giúp cân bằng tác động của natri trong cơ thể và giúp giảm huyết áp.

- Nên hạn chế các loại thực phẩm muối, lên men (dưa muối, cà muối, mắm cá…); thực phẩm được chế biến sẵn (xúc xích, lạp xưởng, giò chả…); thực phẩm khô (cá khô, tôm khô…) hoặc các thực phẩm công nghiệp (mì ăn liền, bim bim, thịt hộp…

Thói quen ăn mặn là một trong những nguy cơ tiềm ẩn lớn nhất đối với sức khỏe tim mạch, đặc biệt là tăng huyết áp. Việc nhận thức và thay đổi thói quen ăn uống không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của bản thân mà còn mang lại lợi ích lâu dài cho cả cộng đồng. Hãy bắt đầu từ việc giảm lượng muối trong bữa ăn hàng ngày và thực hiện thông điệp của ngành Y tế: “Cho ít muối - chấm vừa đủ và giảm ngay đồ ăn mặn” để đảm bảo sức khỏe.