TẠI SAO BỊ SAY XE? CÁC CÁCH CHỐNG SAY XE HIỆU QUẢ

TẠI SAO BỊ SAY XE? CÁC CÁCH CHỐNG SAY XE HIỆU QUẢ

Đối với nhiều người, việc đi ô tô, tàu hỏa hay máy bay có thể trở thành nỗi ám ảnh khi cảm giác chóng mặt, buồn nôn và mệt mỏi ập đến. Vậy tại sao chúng ta lại bị say xe? Và có cách nào để giảm thiểu tình trạng này không? Hãy cùng Y Phúc tìm hiểu ở bài viết này nhé!

 

Khái niệm về say xe

Chứng say tàu xe là một rối loạn phổ biến xảy ra ở khu vực tai trong. Nguyên nhân là từ những chuyển động lặp đi lặp lại từ xe cộ hoặc bất kỳ chuyển động nào tác động đến phần tai trong.  

Những chuyển động bên ngoài được não cảm nhận bằng nhiều con đường khác nhau của hệ thần kinh bao gồm tai trong, mắt và các mô ở bề mặt cơ thể. Khi cơ thể di chuyển một cách chủ động, chẳng hạn như đi bộ, tín hiệu từ các giác quan truyền được não bộ điều phối, xử lý.

Các triệu chứng say tàu xe xuất hiện khi hệ thần kinh trung ương nhận được các tín hiệu mâu thuẫn với nhau từ các cơ quan thụ cảm: tai trong, mắt, thụ thể cảm giác trên da, cơ và khớp.

Có giả thuyết cho rằng khi bạn ngồi trên thuyền hoặc xe ô tô và không nhìn ra ngoài cửa sổ hoặc đang đọc sách trong quá trình di chuyển, cơ quan cảm giác ở tai trong cảm nhận được chuyển động lên xuống, trái phải nhưng mắt lại nhìn cố định một điểm và cảm thấy như không có sự di chuyển nào. Sự mâu thuẫn giữa các tín hiệu này có thể là nguyên nhân gây ra chứng say tàu xe, dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn, khó chịu, đau đầu, ù tai...

Say xe có thể xảy ra trong nhiều tình huống, bao gồm khi điều hòa trong ô tô, lên xuống sóng biển trên tàu thuyền, thậm chí cả khi tham gia vào các trò chơi tàu lượn, cầu trượt tại các khu giải trí.

 

Nguyên nhân

Say xe thường xuất hiện do não bộ không thích nghi kịp với những biến đổi về tốc độ liên tục của phương tiện di chuyển như: xe ô tô, thuyền… như giảm tốc hoặc tăng tốc.

Các triệu chứng của say tàu xe xuất hiện đột ngột, ở các mức độ khác nhau từ cảm giác không thoải mái cho tới vã mồ hôi lạnh, chóng mặt, nôn mửa, người mệt lả...

Say tàu xe thường dịu đi hoặc hết hẳn khi phương tiện không còn di chuyển nữa (mặc dù đối với một số người hiện tượng say tàu xe có thể kéo dài tới vài ngày). Mức độ say tàu xe sẽ giảm bớt nếu tần suất di chuyển bằng phương tiện tăng lên (nghĩa là càng đi bằng các phương tiện nhiều thì càng “quen”, đỡ bị say tàu xe).

 

Các cách chống say xe hiệu quả

1. Lựa chọn chỗ ngồi phù hợp

- Chọn chỗ ngồi ít rung lắc

Nếu đi xe ô tô, xe đò, xe khách, hãy chọn ghế phía trước gần tài xế hoặc ở giữa, nơi ít chịu ảnh hưởng của chuyển động hơn hoặc gần cửa sổ để có tầm nhìn thẳng tốt nhất. Đặc biệt cần tránh những chỗ gần bánh xe sẽ đỡ say hơn.

Với tàu hỏa, nên ngồi ở hàng ghế cùng chiều với chuyển động của tàu và cạnh cửa sổ.

Với máy bay, chọn ghế gần phía trước máy bay, ở giữa hai cánh sẽ giảm thiểu rung lắc, tiếng ồn.

Còn trên tàu thuyển thì vị trí ở đầu hoặc giữa cabin tàu để tránh sự gập gềnh, lên xuống quá mức của dòng nước.

- Nhìn thẳng về hướng xe đang đi

Hãy nhìn thẳng về phía trước, cùng với chiều di chuyển của xe, tập trung vào một điểm giúp giảm bớt những thông tin về chuyển động đa chiều của thị giác. Giúp thị giác, thính giác và não bộ hình thành mối kết nối đồng nhất, giúp cơ thể giữ thăng bằng khi di chuyển và giảm đáng kể các triệu chứng say xe.

- Giữ mắt tập trung vào đường chân trời

Lời khuyên hữu ích cho người bị say xe là nên nhìn về phía đường chân trời theo hướng xe đang di chuyển.

Do việc tập trung vào một đối tượng đứng yên ở phía xa sẽ làm cho mắt, tai có thể nhìn và cảm nhận cùng một chuyển động. Từ đó giúp giảm sự không đồng nhất giữa mắt và tai, hỗ trợ làm thăng bằng cảm giác bên trong não bộ và giảm cảm giác say xe.

2. Hít thở không khí trong lành

Nếu cảm thấy khó chịu, hãy mở cửa sổ hoặc bật điều hòa để có luồng không khí trong lành và mát mẻ. Điều này có thể làm giảm triệu chứng buồn nôn và mệt mỏi.

Nếu trên xe có mùi hôi, mùi xăng dầu khó chịu, khiến bạn buồn nôn thì mở cửa sổ là một giải pháp cải thiện dễ thực hiện. Tuy nhiên, bạn nên tắt điều hòa trước khi mở cửa để tránh gây hao phí nhiên liệu.

3. Tránh đọc sách báo hoặc nhìn vào màn hình điện thoại

Đọc sách hoặc sử dụng điện thoại trong khi di chuyển dễ làm tăng mâu thuẫn giữa thông tin từ mắt và tai, từ đó làm tăng cảm giác say xe.

Hãy hạn chế nhìn vào những vật chuyển động trong khoảng cách gần.

4. Sử dụng các biện pháp tự nhiên

Gừng: Là phương thuốc tự nhiên giúp giảm say tàu xe hiệu quả. Bạn có thể dùng viên gừng, trà gừng hoặc thậm chí ngậm kẹo gừng trước khi lên xe.

Bạc hà: Nhấm nháp một viên kẹo bạc hà hoặc ngửi tinh dầu bạc hà cũng có tác dụng giảm buồn nôn hiệu quả.

Khoai tây: Việc ăn khoai tây hay những thực phẩm có nhiều tinh bột sẽ giúp cơ thể nạp được đầy đủ calo hơn, ổn định dạ dày

Vỏ quýt, cam, chanh, bưởi…: Đây là những loại vỏ trái cây có mùi thơm mạnh, có tinh dầu dễ ngửi giúp khử mùi xe tốt.

Dầu gió: Một cách chữa say xe dân gian nữa là ngửi dầu gió. Đây cũng là cách tránh say xe được nhiều người áp dụng khi tình trạng say nhẹ, ngửi mùi dầu gió thơm sẽ giúp bạn phân tán tư tưởng và tránh nghĩ đến việc say xe, buồn nôn.

5. Thư giãn, ngủ đủ giấc

Tâm trạng căng thẳng, lo âu thường làm tăng triệu chứng say xe. Trước khi đi xa, hãy cố gắng nghỉ ngơi tốt để cơ thể và tinh thần sảng khoái.

Khi bạn ngủ trên xe, cơ thể sẽ hạn chế cảm nhận về chuyển động, giúp giảm tình trạng say xe.

6. Sử dụng thuốc chống say xe

Trường hợp bạn dễ bị say xe, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để dùng thuốc chống say xe phù hợp.

Nên uống thuốc trước khi di chuyển khoảng 30 phút đến 1 tiếng để thuốc phát huy tác dụng.

7. Ăn nhẹ trước khi đi xa

Bụng đói hoặc quá no đều có thể làm tăng nguy cơ say xe. Bởi nếu ăn quá no sẽ khiến bạn bị chướng bụng, đầy hơi. Còn nếu để bụng đói thì lại khiến dạ dày cồn cào, dễ bị buồn nôn khi đang đi xe.

Thực phẩm nhiều đường, chiên rán dầu mỡ hoặc có tính acid có thể làm tình trạng say xe nặng hơn vì chúng có thời gian tiêu hóa chậm. Trước khi đi, hãy ăn một bữa nhẹ như bánh mì, ngũ cốc, táo, chuối…dễ tiêu hóa, làm dịu cơn buồn nôn.

8. Uống nước hoặc thức uống có gas

Nhấp một ngụm nước lạnh, đồ uống có gas, sữa hay nước ép táo cũng có thể giúp bạn hạn chế cảm giác buồn nôn.

Bạn nên bỏ qua đồ uống có chứa caffeine như cà phê, một số loại nước ngọt từ đường tinh luyện vì chúng có thể góp phần làm mất nước và khiến cho cảm giác buồn nôn tồi tệ hơn.

9. Nhai kẹo cao su

Nhai kẹo cao su có thể giúp đầu óc tập trung, hạn chế sự mất cân bằng trong não bộ gây ra triệu chứng say xe.

Bạn có thể sử dụng các loại kẹo cao su có hương bạc hà hoặc hương trái cây và ít đường trong suốt đường đi để giảm cảm giác say xe.

Ngoài ra, bạn việc thay thế kẹo cao su bằng các loại snack, hạt dinh dưỡng hoặc bánh ngọt... cũng đem lại hiệu quả tương tự.

10. Bấm huyệt

Theo Y học cổ truyền, say xe là do cơ thể suy yếu, khí huyết hư nhược không nuôi dưỡng được não, tai và mắt. Từ đó làm cho khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin bị sai lệch.

Bấm huyệt là cách kích thích, làm thông kinh hoạt lạc, giúp điều chỉnh chức năng của khí huyết và tạng phủ, từ đó giúp chữa say xe hiệu quả.

Cách bấm huyệt cũng vô cùng đơn giản, thường bấm huyệt nội quan và hợp cốc. Cụ thể như sau:

- Huyệt nội quan: nằm ở dưới các đường ngấn cổ tay. Bạn có thể dùng 4 ngón tay đỡ ở cổ tay và dùng ngón tay cái ấn vào huyệt, sau đó day nhẹ trong 2 - 3 phút.

- Huyệt hợp cốc: nằm ở góc xương ngón tay cái và tay trỏ. Bạn nên dùng ngón cái của tay đối diện đặt vào huyệt, ấn và day nhẹ trong 2 - 3 phút.

Sau khi bấm huyệt, có thể xảy ra hiện tượng tê nhẹ cánh tay và bàn tay. Tuy nhiên, bạn không cần lo lắng, vì triệu chứng đó là bình thường và có thể phục hồi trong thời gian ngắn.

11. Mang khẩu trang ngăn mùi

Khi đeo khẩu trang, các loại mùi khó chịu trong xe khiến nhiều người dễ say xe sẽ bị chặn bớt lại.

Hơn thế nữa, mang khẩu trang còn giúp giảm các loại khí độc ảnh hưởng đến tế bào thân kinh tạo cảm giác say xe. Vì vậy bạn sẽ thấy đỡ say xe hơn khi đeo khẩu trang.

12. Tránh những người bị say xe

Ở gần những người bị say xe sẽ khiến não dễ định hướng là ta đang say xe hơn. Vì vậy làm tăng cảm giác say xe và khiến bạn buồn nôn.

13. Trò chuyện và nghe nhạc

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nghe nhạc có thể giúp giảm cảm giác buồn nôn và các triệu chứng sinh lý khác liên quan đến việc say tàu xe.

Do đó, hãy trò chuyện với những người xung quanh hoặc nghe nhạc sôi động để giúp bạn phân tâm và quên đi cảm giác mệt mỏi, buồn nôn khi say xe.

14. Thường xuyên đi tàu xe hơn

Một điều mà nhiều người thường không ngờ tới là bạn có thể thích nghi với việc đi tàu xe để giảm cảm giác say xe mỗi lần đi.

Bằng cách đi tàu xe, máy bay,… nhiều hơn, cơ thể bạn sẽ dần quen với việc ở trên các phương tiện này. Nhờ đó giảm buồn nôn, choáng váng, đau đầu.. khi trên xe.

 

Say xe là một phản ứng sinh lý phổ biến và có thể khắc phục được. Bằng cách chuẩn bị trước, chọn chỗ ngồi hợp lý và sử dụng các biện pháp tự nhiên, bạn hoàn toàn có thể tận hưởng chuyến đi thoải mái hơn.

← Bài trước Bài sau →
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Bình luận của bạn sẽ được duyệt trước khi đăng lên

Bình luận